Assertiviteit betekent dat je weet wat je wil, dat je weet wat je behoeften zijn en dat je dit ook duidelijk kan maken aan de ander. Hierbij heb je respect voor de wensen en behoeften van de ander. De assertieve persoon is eerlijk en direct. Hij laat zijn geluk niet afhangen van anderen, maar weet zelf goed wat er voor nodig is en kan hierbij ook actief reageren. Als de persoon hulp nodig heeft, durft hij er ook om te vragen. Conflicten worden niet vermeden maar uitgesproken. Dit gebeurt op zo’n manier dat beide partijen tevreden kunnen zijn. Anderen zullen positief reageren en de assertieve persoon voelt meer voldoening en heeft meer zelfvertrouwen.
Belangrijk is te weten dat assertief gedrag geen garantie biedt dat anderen ‘reageren zoals ik dat wil’, dat het geen middel is om anderen ‘te laten doen wat ik wil’. Je assertief gedragen betekent dat je op een rustige en duidelijke manier je eigen wensen en ideeën kan verwoorden. Je vergroot op die manier wèl de kans dat de ander op een voor jou wenselijke manier reageert.
Assertief zijn betekent ook dat je kan reageren op een manier die jijzelf wil en die manier is voor iedereen anders. Er is dus nooit slechts één manier om assertief te reageren. Dat is een grote misvatting.